نحوه تعیین نوع سوله و دانستنی های مهم درباره این سازه
به علت بالا رفتن هزینه های ساخت و ساز امروزه افراد بسیاری تمایل به استفاده از سوله به عنوان یک سازه کم هزینه برای کاربری های مختلف نموده اند. از این سازه ها در صنایع مختلفی نظیر نظامی، کشاورزی، دام و طیور و مشاغلی نظیر انبار داری و ورزش استفاده می شود.
سوله چیست
شاید هنگام گذر از جاده های نزدیک شهرها و یا میان شهرها سازها هایی بزرگ با سقف های قوسی شکل و یا شیب دار را به وفور مشاهده کرده باشید. این سازه ها که از آنها به عنوان سوله یاد می شود امروزه در بسیاری از امور مورد استفاده قرار می گیرند. ساخت سریع و هزینه ها کم مهمترین علت برای استفاده از این نوع سازه به جای سازه ها سنتی است.
بیشتر این سازه ها با فولاد ساخته می شوند. ایمنی بالا و مقاومت در برابر آسیب های محیطی و جوی مهمترین دلیل برای استفاده از فولاد در این سازه ها است. از دیگر ویژگی هایی که به فولاد در ساخت این سازه مزیت می بخشد ضد حریق بودن این متریال است. برای همین معمولا این سازه ها با فولاد و یا آهن در انواع مختلف جهت استفاده در امور مختلف ساخته می شود.
قیمت سوله
امروز عوامل زیادی در قیمت سوله ها نقش دارند. نوع متریال بدنه، ابعاد و نوع کاربری این سازه از مهمترین عوامل در قیمت آن است. اما عوامل دیگری نیز بر تعیین قیمت این سازه تاثیرگذار است از جمله:
- نوع مصرف سازه
- اندازه و مساحت آن
- نوع متریال بدنه، سقف و اتصالات
- ابعاد دهانه
- نوع عایق بدنه و سقف
- نوع اسکلت بندی
- نوع سازه، سبک یا سنگین بودن آن و یا صنعتی و غیر صنعتی بودن آن
- نمای بیرونی
- نوع رنگ آمیزی، در هر سازه با توجه به منطقه نصب از نوع رنگ خاصی استفاده می شود. همچنین نحوه رنگ آمیزی در این سازه ها بسیار مهم است.
- نوع جوش های مصرفی، بیشتر این سازه ها از جوش های سی او دو در آن استفاده شده است اما جوش های زیر پودری از انواع جوش های مصرفی برای اتصالات در این سازه ها است.
- استفاده از جرثقیل سقفی در ساخت
- نوع کف سازی در سازه
سازه های ورزشی
بیشتر ورزشگاه ها امروزه از سوله به عنوان سازه اصلی خود استفاده می کنند. این نوع سازه که به سوله سنگین و یا نیمه سنگین نیز معروف هستند از مهمترین موارد مصرف این سازه ها هستند. هزینه کم ساخت و سرعت در بهره برداری و ساخت از مهمترین مزیت های استفاده از این سازه ها است. با روند بهبود ساخت این سازه امروزه از متریال های دیگری نیز در ساخت سوله ورزشی استفاده می شود.
معمولا این سازه ها از چندین سالن تشکیل شده اند که به آنها امکان استفاده چندگانه را در رشته های مختلفی می دهد. بزرگی ابعاد در این سازه ها می تواند تا حدود 5000 نفر را پوشش دهد.
اجزای مختلف هر سازه
هر سوله از اجزای مختلف ساخته می شود که اتصال این قطعات در مجموع شکل ظاهری این سازه را شکل می دهد.
- ستون، این قطعه از مهم ترین قطعات در هر سازه است.
- ستون وال پست
- بادبندها
- استرات
- سایه بان ها
- نبشی سینه بند
- پرلین
- سگراد
- رفتر
- پیچ و مهره ها
چگونگی ساخت سازه
هر سوله بنا به نوع کاربرد و منطقه نصب از ویژگی های مخصوصی برخوردار است. برای شروع به ساخت تهیه زمین اولین کار است. با آزمایشاتی که بر روی خاک زمین انجام می شود نوع دانه بندی و تحمل فشار آن تعیین می شود. تراز نمودن سطح خاک نیز کمک می کند تا هم در مصالح مصرفی صرفه جویی شود هم فشار بارهای اضافی باعث کاهش استقامت سازه در برابر این فشارها نشود.
نقشه سازه و طراحی آن توسط مهندسین خبره با توجه به نظر مشتری از دیگر مراحلی است که در ساخت باید حتما رعایت شود. هنگام تهیه نقشه نیز باید به مقدار بودجه مشتری توجه نمود. هر طراح و مهندس با توجه به به چند نکته مهم اقدام به نقشه می نماید.
- بودجه مشتری
- نوع سازه و نوع کاربری آن
- منطقه نصب و راه ندازی سازه
- نوع خاک منطقه
بعد از این کار نیز کف سازی سازه آغاز و قسمت های مختلف سازه بر روی آن نصب و با توجه به نوع اتصالات به هم متصل می شوند. نصب درب و پنجره ها، اجرای سیستم برق کشی و راه اندازی تاسیسات از دیگر اموری است که پیمانکاران ساخت سازه به آن رسیدگی می کنند.
بچه سوله چیست
شاید شما هم در کنار سوله ها سازه هایی کوچک تر را دیده باشید که معمولا طراحی شبیه به سازه بزرگ تر دارند و بیشتر به آن چسبیده ساخته شده اند. به این سازه ها اصطلاحا بچه سوله اطلاق می شود. ساخت این سازه کوچک معمولا در ابتدا با سازه بزرگ تر صورت می گیرد. اما در بعضی از مواقع نیز بنا بر نیاز سازه بزرگ این سازه ها در کنار و هم جوار آنها ساخته می شود و در کاربری بیشتر سازه مادر به آن کمک می کند.
این سازه با یک دیوار مشترک از سازه اصلی جدا شده و هیچ گونه بار اضافی به این سازه وارد نمی کند. ابعاد آن نیز تنها در حدود 60 در صد سازه اصلی خواهد بود. دهانه نیز در این سازه حدود 10 تا 15 متر در نظر گرفته می شود و برای سقف آن نیز می توان از یک سقف شیبدار استفاده نمود. توجه نمایید که قیمت سوله با دارا بودن یک بچه سوله در کنار خود حتما از سازه های تکی بیشتر خواهد بود و این سازه ها قیمت را به مقدار مشخصی بسته به اندازه خود افزایش می دهند. نکته قابل ذکر مهم دیگر نیز این است که برای ساخت این سازه کوچک نیز باید حتما از شهرداری و نظام مهندسی مجوز کسب شود.
انواع سازه
این سازه ها با توجه به موارد گوناگونی به انواع مختلف ساخته می شوند.
از نظر کاربری: با توجه به نوع کاربرد این سازه ها می توان آنها به انواع مختلف صنعتی، غیر صنعتی، نظامی، مسکونی، کشاورزی، ورزشی، تجاری و انباری و… دسته بندی نمود.
از نظر نوع متریال بدنه: انواع سازه با توجه به نوع متریال بدنه و سقف نیز به انواع مختلف تقسیم بندی می شوند. مانند: ساندویچ پانل، تیر ورقی، خرپایی، یو بی ام.
از نظر نوع دهانه: از این نظر نیز سوله ها به انواع مختلف تک دهانه، دو یا چند دهانه با یک ستون مشترک در میان، قوسی شکل، چند ضلعی دسته بندی می شوند.
از نظر وزن: سوله ها با توجه به کاربری به انواع مختلف صنعتی و غیر صنعتی تولید می شوند. سوله های سبک را می توان در امور غیر صنعتی مورد استفاده قرار داد. اما برای امر صنعتی باید از نوع سنگین آن استفاده شود.
انواع سازه صنعتی
ساخت سازه های صنعتی به صورت سنتی بسیار زمان بر و هزینه بر است. برای همین امروزه افراد از سوله ها برای این امور استفاده می کنند. بیشتر سازه هایی که برای این امور مورد استفاده قرار می گیرند باید دارای ویژگی های مشخصی باشند تا آنها را برای استفاده مناسب در این بخش مناسب نماید.
از این سازه ها بیشتر در اموری همچون صنایع نظامی، صنایع کشاورزی، صنایع پرورش دام و طیور، صنایع تولیدی، صنایع بهداشتی و… مورد استفاده قرار می گیرند.
سوله های صنعتی بیشتر به صورت این موارد ساخته می شوند.
- تک دهانه ای
- دو دهانه یا بیشتر با دارا بودن ستون مشترک در بین دهانه ها
- قوسی شکل
- چند ضلعی
سازه های سبک و سنگین
ساخت این سازه ها با متریال های مختلف باعث تاثیر زیادی در وزن این سازه ها می شود. برای کاهش هزینه ها در صورت لزوم می توان از انواع متریال سبک مانند قوطی در ساخت این سازه ها استفاده نمود. استفاده از قوطی در ساخت علاوه بر کاهش وزن باعث کاهش هزینه ها تا حدود 30 در صد می شود. برای همین این نوع متریال ها جنبه اقتصادی زیادی در هنگام راه اندازی کسب و کارهای نوپا دارد.
اما در صورتی که از این سازه ها در بخش هایی مانند صنعت و یا نظامی استفاده شود باید حتما از متریال های با دوام تر و سنگین تر در ساخت آن استفاده شود. این متریال ها نظیر ورق های فولادی علاوه بر بالا بردن وزن سازه ایمنی و امنیت و همچنین عمر سازه را تا چندین سال افزایش می دهد. برای همین استفاده از متریال های مختلف باید طبق کاربری سوله بوده و در غیر این صورت جنبه اقتصادی ندارد.
چه عواملی در تعیین وزن سازه تاثیر دارد
در گذشته این سازه ها با تیر و ورق ساخته می شدند. ساخت این نوع سازه ها با این متریال زمان بر و پر هزینه بود. ساخت این سازه ها که اصطلاحا سنتی اطلاق می شد با هزینه های زیادی همراه بود. تمام اتصالات نیز باید حتما توسط جوش و با دستگاه مخصوص انجام می شد. هر مقدار که دهانه سازه نیز بزرگ تر می شد وزن سازه نیز افزایش می یافت. برای همین طراحان این سازه ها اقدام به طراحی و ساخت انواع سازه با متریال های سبک و کم هزینه تر نمودند. ساخت سوله های خرپایی و یوبی ام برای کاهش وزن این سازه ها بسیار مناسب بود.
البته توجه نمایید که مصرف هر متریال در ساخت این سازه ها باعث می شود تا سوله ها برای امور خاصی مورد استفاده قرار گیرند. مثلا یو بی ام نوع خاصی از سوله است که هدر رفت انرژی در آن بسیار کم و وزن سازه نیز بسیار پایین است اما از این نوع به علت جذب آلودگی نمی توان در مصارف تولید مواد غذایی و یا تولید محصولات کشاورزی استفاده نمود.
چه عواملی در انتخاب نوع سازه دخیل است
عوامل مختلفی باعث می شود تا نوع این سازه ها تغییر نماید.
- محل ساخت سازه
- فاصله سازه تا مراکز خرید متریال های مصرفی و مراکز فروش محصولات تولیدی
- عدم ایجاد آلودگی صوتی و محیطی برای همسایگان
- ساخت سازه ها در مناطقی که تجمع متمرکز تولید کنندگان در یک منطقه وجود دارد.
- ایمنی و امنیت منطقه
- چگونگی برق رسانی و قطعی برق در منطقه
- نزدیکی به جاده ها و محل های تردد
چه عواملی بر تعیین متریال بدنه و سقف و کف سازه تاثیر دارد
اگر چه مقدار هزینه مالک بر تعیین بسیاری از ویژگی های این سازه نقش اساسی دارد اما نوع کاربری سوله در تعیین متریال بدنه و سقف آن تاثیر زیادی دارد. مثلا سازه هایی که برای صنایع تولید مواد غذایی و یا آرایشی بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرند باید حتما از متریال های قابل شستشو و قابل ضد عفونی کردن در ساخت بدنه آن استفاده کنند.
سازه هایی قابلیت استفاده از جرثقیل سقفی را دارند که اسکلت و بدنه مقاوم و مستحکمی داشته باشند. همچنین پوشش کف در این سازه ها بسیار مهم است. برای صنایع ذوب فلزات باید کف از نوعی باشد که اختلاف دما تاثیر زیادی بر روی آن نداشته باشد.